Oedeem
Oedeem is een vochtophoping in het lichaamsweefsel. Bij oedeem is er een verstoord evenwicht in de aan- en afvoer van vocht vaak als gevolg van een beschadiging of stoornis in het lymfestelsel (lymfoedeem). Ook kan de oorzaak liggen aan slecht werkende bloedvaten (veneus oedeem) of kan er een stoornis zijn in de aanmaak van vetweefsel (lipoedeem).
HOE ONTSTAAT OEDEEM?
Oedeem komt voor namelijk voor in de extremiteiten (armen en benen) maar kan ook elders in het lichaam gelokaliseerd zijn.
Vaak ontstaan er als gevolg van oedeem klachten als een zwaar, moe en pijnlijk gevoel in het aangedane lichaamsdeel. Ook bestaat er een verhoogd risico om een infectie (wondrood) en/of gewrichts- en huidklachten op te lopen.
Er bestaan verschillende soorten oedeem.
SOORTEN OEDEEM
Lymfoedeem
Lymfoedeem ontstaat op het moment dat lymfevaten onvoldoende in staat zijn om het vocht uit weefsels af te voeren. Het kan zijn dat de afvoer van lymfevocht is belemmerd, bijvoorbeeld omdat lymfevaten en/of lymfeklieren niet goed (meer) werken of helemaal afwezig zijn.
Als delen van het lymfestelsel beschadigd zijn of ontbreken, wordt het weefselvocht niet of slechts gedeeltelijk afgevoerd. Het ophopende vocht veroorzaakt zwellingen wat lymfoedeem genoemd wordt.
Lymfoedeem kan onderverdeeld worden in primair en secundair lymfoedeem. Primair lymfoedeem zijn aangeboren afwijkingen in het lymfestelsel. Het lymfoedeem kan ontstaan direct na de geboorte, of in een later stadium, bijvoorbeeld na een trauma of een operatie.
Secundair lymfoedeem ontstaat door externe factoren, denk aan een infectie (wondroos), verbranding van de huid of een botbreuk. Ook kan secundair lymfoedeem een gevolg zijn van bestralingen (behandeling van kanker) of een operatie waarbij het lymfestelsel beschadig raakt.
Lipoedeem
Lipoedeem is een chronische aandoening waarbij vetweefsel ongelijkmatig verdeeld is over het lichaam. Er ontstaan plaatselijk symmetrische vethopingen op de heupen, billen dijen, onderbenen, binnenkant van de knieën en/of de armen. Lipoedeem betekent letterlijk “vetzwelling” en staat ook bekend als pijnlijk “vetsyndroom”. Het weefsel is gevoelig en pijnlijk waarbij lichte aanraking al moeilijk te verdragen is. Er is cellulite (sinaasappelhuid) aanwezig, ontstaan snel blauwe plekken en er kan plaatselijk vochtophopingen ontstaan door stagnatie in het lymfestelsel.
Kenmerkend aan lipoedeem is dat gewichtsverlies nauwelijks invloed heeft op de buitenproportioneel vet- en vochtophopingen. Vaak ontwikkelt lipoedeem zich bij vrouwen tijdens of net na de puberteit, tijdens de zwagerschap of op latere leeftijd tijdens de menopauze. Hormonen spelen hierbij een grote rol. Patiënten met lipoedeem hebben last van vermoeidheid en zijn soms beperkt in hun mobiliteit. Dagelijks functioneren kan hierdoor beïnvloed worden en kan leiden tot psychosociale klachten en obesitas.
Venus oedeem
Wanneer vochtophoping vooral rond de enkels gelokaliseerd is, is er sprake van veneus oedeem. De oorzaak van veneus oedeem zijn kleppen in de aderen die niet optimaal werken waardoor er geen goede bloeddoorstroming en vochtafvoer plaatst vindt. Vocht hoopt zich op in de benen, met name rond de enkels die in de loop van de dag dik en opgezwollen raken.
De bloeddruk in de vaten neemt toe, vaten en vaatjes verwijden en er kunnen spataderen ontstaan. Veneus oedeem veroorzaakt in de loop van de dag een zwaar of rusteloos gevoel in de benen. Er kunnen verschillende huidafwijkingen ontstaan zoals eczeem, een bruine of witte verkleuring of soms zelfs wondjes.
Benieuwd hoe oedeem behandeld kunnen worden?
Bij oedeemtherapie kan de huidtherapeut veel voor je betekenen maar eigen inzet is hierbij van groot belang. Bij Friesacher Huid- en Oedeemtherapie wordt er veel aandacht besteed aan zelfmanagement. Oedeemtherapie is gericht op het verminderen en stabiliseren van vocht om complicaties zoals wondroos te voorkomen. Oedeemtherapie kan bestaan uit meerdere behandelmethodes.